Borstvoeding

Borstvoeding is de eerste keuze voor zowel moeder als kind. Borstvoeding bevat antistoffen die nog niet nagemaakt kunnen worden door flesvoeding.

Voordelen van borstvoeding voor je kind

• Borstvoeding bevat antistoffen wat zorgt voor een betere opbouw van het immuunsyteem. Hierdoor wordt je kind minder snel ziek. Ook hebben borstgevoede kinderen minder vaak oorontsteking, luchtweginfecties en maag- en darmstoornissen.
• Je kind heeft minder last van allergische aandoeningen.
• Borstvoeding bevat vetzuren die een belangrijke rol spelen bij de rijping en ontwikkeling van de hersenen.
• Borstvoeding verkleint de kans op wiegendood.
• Borstvoeding is precies aangepast op de behoefte van jullie kind. Borstvoeding voor een te vroeg geboren kind is anders dan borstvoeding voor een voldragen kind.
• Borstgevoede kinderen hebben minder kans op diabetes mellitus type 2 (suikerziekte) en osteoporose (botontkalking).
• Borstvoeding geeft minder kans op zwaarlijvigheid op latere leeftijd.
• Borstgevoede kinderen hebben minder vaak gaatjes in het gebit.

Voordelen van borstvoeding voor jou

• Door borstvoeding te geven, treden er minder nabloedingen op na de bevalling.
• Je baarmoeder herstelt zich beter en je komt sneller weer op je oude gewicht door het geven van borstvoeding.
• Als je volledig borstvoeding geeft, wordt door de remmende werking van Prolactine de terugkeer van je menstruatiecyclus en daarmee de vruchtbaarheid vertraagd. Let op: volledig borstvoeding geven is geen methode van anticonceptie!
• Door het geven van borstvoeding heb je een kleinere kans op borst- en baarmoederhalskanker. Hoe langer je dit doet, hoe kleiner je kans wordt. Ook is je kans kleiner om osteoporose te krijgen (botontkalking).

Meer informatie over hoe borstvoeding werkt

De eerste dagen

De eerste dagen na de geboorte wordt moedermelk ‘colostrum’ genoemd. Deze eerste melk is eiwitrijk, vetarm en daardoor licht verteerbaar. Bovendien werkt colostrum laxerend, zodat je kind zijn/haar eerste ontlasting (meconium) gemakkelijk kwijtraakt. Kinderen ‘vertellen’ hun moeder dat ze honger hebben door signalen te geven. Wakker worden is zo’n signaal, net als smakgeluidjes maken, zoeken met hun mondje en pas in het laatste geval huilen. Als je kind bij je op de kamer slaapt, kun je deze signalen makkelijker opmerken.

Aanleggen

Zorg dat je prettig en ontspannen kunt zitten of liggen. Met voldoende steun van kussens breng je je kind met zijn/haar neusje ter hoogte van je tepel. Je kind ligt met het hoofd en lichaam op één lijn met zijn/haar buik tegen je aan, zodat het nekje niet hoeft te draaien bij het happen naar je tepel. Hij/zij ligt dicht tegen je aan met de kin tegen je borst. Steun je borst eventueel met een open hand.

Stuwing

Een paar dagen na de geboorte kun je last krijgen van stuwing: zware, gespannen borsten. Deze stuwing komt door een vergrote doorbloeding van je borsten en door de aanmaak van melk. Als de melk niet wordt verwijderd, worden je borsten groot, pijnlijk gespannen en de huid kan rood worden. De mate van stuwing verschilt per vrouw: de één voelt dat de borsten wat steviger zijn, de ander krijgt zulke harde, grote borsten dat de voedingsbeha niet meer past.
Je kunt ernstige stuwing voorkomen door je kind de eerste week zo vaak mogelijk aan te leggen.

Wat kun je doen als je stuwing hebt?

• Douchen. Als de borsten pijnlijk zijn, kan het prettig zijn een warme douche te nemen. Door de warmte lopen de borsten leeg waardoor het gespannen gevoel afneemt. Het is wel raadzaam als je niet direct na het douchen gaat voeden, je borsten te koelen met koude kompressen of (gekneusde hele) witte koolbladeren die koud gemaakt zijn in de koelkast.
• Warme kompressen. Belangrijk is om voor de voeding warme kompressen te gebruiken, zodat de melk goed kan gaan stromen.
• Als de melkproductie al goed op gang is gekomen en je kind je borsten niet goed leegdrinkt, kan het helpen je borsten één keer per dag goed leeg te kolven en daarna weer in het ritme van je kind te voeden.
• Als de stuwing zo hevig is dat de tepel vlak of verstreken is, kun je met je handen of met een kolf de ergste spanning wegkolven. Als je tepel en tepelhof zacht aanvoelen, kan je kind makkelijker de tepel en een flink stuk van de tepelhof in de mond nemen.

Stuwing na de kraamperiode

Ook na de eerste dagen kun je stuwing krijgen: als je kind ineens een nacht doorslaapt, een voeding overslaat of als er meer tijd tussen twee voedingen zit dan normaal. Deze stuwing wordt veroorzaakt door opgehoopte melk in de borsten. Wanneer je kind vervolgens lang en veel drinkt, is de stuwing verholpen. Eventueel kan een nog volle borst na het voeden leeggekolfd worden. Als je kind blijvend minder wil drinken, bijvoorbeeld als je kind ‘s nachts doorslaapt, dan zal de melkproductie zich na een paar dagen aanpassen. In dit geval is het niet zinvol de borsten leeg te kolven, omdat daarmee de melkproductie gestimuleerd wordt.
Als je voor langere tijd of regelmatig van je kind gescheiden wordt, bijvoorbeeld door je werk of door ziekte van je kind of jezelf, kun je stuwing voorkomen door de borsten af te kolven. Wacht dan niet tot de borsten gespannen aan voelen, maar kolf zoveel mogelijk op de normale voedingstijden en kolf de borsten zo goed mogelijk leeg.

Vraag je je af of je kind wel voldoende voeding krijgt?

Te kort tongriempje

Sommige kinderen hebben bij de geboorte een zeer kort tongriempje. Behalve dat dit op latere leeftijd tot moeilijkheden kan leiden bij het bespelen van blaasinstrumenten, ijsjes likken, tongzoenen en volgens sommigen ook bij spraak, is het riempje soms ook te kort om effectief te kunnen drinken aan de borst (of aan de fles!).

Mogelijke symptomen van een te korte tongriem of een volledig gefixeerde tong:

• Pijnlijke tepels/tepelkloven
• Problemen bij het aanleggen.
• Onrust bij je kind.
• Gewichtsafname of onvoldoende groei.

Mogelijke gevolgen:

• Stuwing
• Mastitis (borstontsteking) of een abces.
• Veelvuldige en langdurige voedingen.
• Slecht groeien.
• Te weinig melk.
• Vermoeidheid en frustratie bij moeder en kind.

Kolven en bewaren

Als je eens weg wilt zonder je kind of na tien weken weer moet gaan werken, kun je borstvoeding afkolven. Hoe kolf je borstvoeding af en hoe moet je het bewaren?