Leefstijl

Het begin is belangrijk. Het is erg aan te raden om je leefstijl aan te passen op het moment dat je zwanger wilt worden, dan ben je op tijd om de eerste en gevoeligste fase van het leven van je kind positief te beïnvloeden. De eerste acht weken zijn het allerbelangrijkst.

Roken

Roken vermindert de vruchtbaarheid. Bij rokende vrouwen duurt het twee keer zo lang voordat een vrouw zwanger is. Rokende mannen hebben slechter zaad dan niet-rokende mannen. Ze maken minder spermacellen, minder spermavloeistof – het ‘kwakje’ is kleiner – en de zaadcellen hebben vaker een afwijkende vorm.
Roken tijdens de zwangerschap verhoogt het risico van een kind met een gespleten gehemelte, klompvoetjes en groeivertraging, maar ook van een miskraam, een placentaloslating en een doodgeboorte. Roken verdikt de wand van de placenta, waardoor een kind moeilijker voeding en zuurstof opneemt en meer moeite heeft om zijn afvalstoffen kwijt te raken.
Dochters van rokende moeders hebben later vaker vruchtbaarheidsproblemen. Kinderen van rokende moeders hebben op volwassen leeftijd meer last van overgewicht. En ze zijn vaker agressief. De kans dat ze met de politie in aanraking komen, is twee keer zo groot als gemiddeld.
Rokende vaders hebben eveneens een verhoogde kans op een kind met een aangeboren afwijking. Het is niet bekend of dat komt doordat de vader zelf rookt, of doordat zijn vrouw passief meerookt.

Kortom, voor sigaretten geldt maar één krachtig advies: stop ermee zodra je gaat proberen zwanger te worden. Het effect is groot.

Alcohol

Alcohol is bijzonder schadelijk voor een ongeboren kind. Een veilige hoeveelheid is voor alcohol niet te geven. De enige echt veilige hoeveelheid is géén alcohol. Al vanaf vier wijntjes of biertjes per week is een effect aantoonbaar op de ongeboren kind. Die beweegt minder en vertoont minder hersenactiviteit.
Vijf tot negen drankjes per week – gemiddeld een wijntje per dag – geeft een drieënhalf maal verhoogde kans op een miskraam en een tweeënhalf maal verhoogde kans op een doodgeboren kind. Vrouwen die meer dan acht glazen alcohol per dag drinken, hebben 30 procent kans op een kind met het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS).
Bij minder alcoholgebruik zijn de verschijnselen minder zichtbaar, maar ook dan kan de alcohol leiden tot latere leer- en gedragsproblemen.

Bij mannen verzwakt alcohol het zaad: het aantal zaadcellen neemt af en het aantal afwijkende zaadcellen neemt toe. Dus om een zwangerschap te bespoedigen, kunnen mannen beter niet drinken.

Drugs

Alle soorten drugs (hasj, ecstasy, cocaïne, heroïne, enz.) zijn vanzelfsprekend niet goed voor de vruchtbaarheid en voor ontwikkeling van je kind, dus daarom geldt maar één advies: stop ermee zodra je zwanger wilt worden.

Medicijnen

Met geneesmiddelen moet je in de zwangerschap erg voorzichtig zijn. Dat begint al voor de bevruchting. Medicijnen moet je met beleid gebruiken, dat wil zeggen alleen als het noodzakelijk is, bij voorkeur alleen op doktersvoorschrift en in elk geval nadat je de bijsluiter hebt gecontroleerd op veiligheid tijdens de zwangerschap.
Wanneer medicijnen vrij verkrijgbaar zijn bij de apotheek of drogist, betekent dat niet dat ze veilig zijn in de zwangerschap! Hetzelfde geldt voor alternatieve medicijnen.

Vrouwen die langdurig medicijnen gebruiken vanwege een chronische ziekte, mogen daar niet op eigen houtje mee stoppen. Wel kunnen ze in samenspraak met hun arts een middel gebruiken dat de minste risico’s oplevert voor de vrucht. Het is belangrijk om daarover al voor de bevruchting met de behandelend arts te overleggen.